Nie każdy pieprzyk jest czerniakiem, jednak czerniak może mieć formę pieprzyka. Porównaj zdjęcia zwykłych znamion i typowych czerniaków. Poniższy artykuł ma na celu przybliżenie wiedzy na temat obserwacji i różnicowania zmian skórnych.
Umów się na wideodermatoskopowe badanie wszystkich znamion w jednym z naszych ośrodków:
Znane wszystkim zwykłe pieprzyki to inaczej znamiona barwnikowe powstałe w wyniku namnażania się komórek pigmentowych – głównie pod wpływem promieniowania UV. Większość z nich jest neutralna dla zdrowia i co najwyżej tworzy problem jako defekt kosmetyczny.
Zwykle nie zwracamy uwagi na swoje znamiona do czasu kiedy nie dzieje się z nimi coś niepokojącego. Wówczas zastanawiamy się czy zaczerwienione znamię to tylko przejściowo podrażniony, rozdrapany pieprzyk czy poważniejszy stan zapalny. Często staramy się przeczekać aż nabrzmiałe znamię wróci do stanu, który przestanie nas niepokoić. Ale czy na pewno naderwanie, podrapanie czy inny uraz mechaniczny jest tego przyczyną?
Uwaga, niepokojące objawy, które mogą wskazywać na obecność komórek rakowych i wymagają pilnej konsultacji lekarskiej z dermatoskopową oceną podrażnionych zmian skórnych to m.in
Należy także pamiętać o nowych pieprzykach, które także wymagają kontroli i obserwacji, gdyż czerniak najczęściej powstaje "de novo" czyli jako nowa zmiana na skórze, która zwykle różni się od pozostałych znamion.
Czerniak może na pierwszy rzut oka do złudzenia przypominać podrażnioną brodawkę łojotokową czy naderwany pieprzyk dlatego nie odkładaj wizyty u lekarza na później.
Niestety część znamion pod wpływem różnych czynników rakotwórczych (kancerogennych) może przekształcić się w czerniaka skóry. To jeden z najbardziej niebezpiecznych i złośliwych nowotworów. Jego wczesne wykrycie znacznie jednak poprawia rokowania, czerniak wykryty we wczesnym stadium jest praktycznie 100% wyleczalny.
Dla profilaktyki raków skóry i czerniaka istotna jest samoobserwacja znamion występujących na powierzchni całego ciała. Jak odróżnić pieprzyk od czerniaka? Jakie zmiany powinny wzbudzić zainteresowanie? Kiedy udać się do lekarza?
Dla pacjentów najprostszym sposobem różnicowania pieprzyków jest posługiwanie się kryteriami ABCDE (angielski akronim Asymetry, Border, Color, Diameter, Evolution), które zostały stworzone na Uniwersytecie Nowy Jork 35 lat temu. Kryteria te miały być prostym narzędziem w codziennej praktyce, łatwym do zapamiętania, wzbudzającym czujność zarówno pacjentów jak i lekarzy na cechy kliniczne wczesnego czerniaka. Tak się też stało.
Obejrzyj film i sprawdź jak obserwować się w domu!
Opierając się na własnym doświadczeniu w ocenie chorych, członkowie New York University School of Medicine Melanoma Cooperative Group stwierdzili, że asymetria wczesnej postaci czerniaka, nieregularność jej brzegów oraz różnorodność barw były ściśle związane z przekraczaniem przez nią średnicy 6 mm. Co nie zmienia faktu, że ta metoda pozwala wykryć i zróżnicować nieco mniejsze i wcześniejsze pod względem zaawansowania postaci czerniaka.
Reasumując każdy pieprzyk o asymetrycznych kształtach, nierównych brzegach, zmieniający kolor i/lub średnicę, nabrzmiały, podrażniony, krwawiący wymaga natychmiastowej konsultacji z lekarzem specjalistą i wykonania badania dermatoskopowego.
Nie zwlekaj
Uproszczeniem kryteriów ABCD przy samoobserwacji i badaniu jest dla pacjenta zasada "brzydkiego kaczątka", jeśli jakiekolwiek znamię odbiega wyglądem od pozostałych warto, a nawet trzeba to skonsultować z lekarzem i poddać się wideodermatoskopii w specjalistycznym ośrodku. Dzięki temu podejrzane znamię zostanie szybko sklasyfikowane jako kancerogenne lub nie. Będzie możliwa też jego dalsza skrupulatna obserwacja w czasie.
Wideodermatoskopia ma jeszcze jedną dużą zaletę. Umożliwia mapowanie powierzchni całego ciała i znalezienie oraz kontrolę pieprzyków, których pacjent sam nie jest w stanie zaobserwować.
Zobacz również:
W bardzo zaawansowanym stadium czerniak będzie już wrzodziejącym znamieniem lub będzie dawał inne objawy jak: łuszczenie, rogowacenie, krwawienie lub inny wysięk w jego obrębie. Takie sytuacje oznaczają konieczność natychmiastowej interwencji najlepiej w specjalistycznym ośrodku, gdzie nie ma mowy o wielomiesięcznym oczekiwaniu.
Uwaga!
Nie ma jednego wzorca czerniaka dlatego różnicowanie ze zwykłymi znamionami bywa trudne nawet dla specjalistów w tej dziedzinie. W diagnostyce dermatologicznej do każdego przypadku podchodzi się indywidualnie.
Samoobserwację należy prowadzić przynajmniej raz w miesiącu, a z nowoczesnych i bezinwazyjnych metod dermatoskopowego obrazowania skóry skorzystać przynajmniej raz w roku. Są one bezbolesne i bezinwazyjne, nie obciążają zdrowia pacjenta. Skóra wymaga uwagi zawsze po intensywnym eksponowaniu na promieniowanie słoneczne lub inne czynniki drażniące.
Niestety znamiona mogą do złudzenia przypominać czerniaki więc odróżnienie zwykłego pieprzyka od typowego czerniaka może być trudne. Znamiona atypowe- dysplastyczne mogą imitować czerniaki, a niektóre czerniaki bardzo przypominają znamiona i dopiero usunięcie zmiany i badanie histopatologiczne pozwalają na postawienie trafnej diagnozy.
Porównaj zestawienie zdjęć zwykłych znamion i czerniaka i zobacz ich możliwe podobieństwo!
Zobacz również: