Pieprzyk na stopie, dłoni, paznokciu - co oznacza? 2025

Czy wiesz, że znamię na stopie wymaga większej uwagi niż pieprzyk na ramieniu? Lokalizacje akralne – czyli dystalne części ciała takie jak stopy, dłonie i okolice paznokciowe – to miejsca, gdzie pieprzyki występują rzadko, ale wymagają szczególnej obserwacji.

Czerniak akralny stanowi tylko 2-3% wszystkich czerniaków u osób rasy kaukaskiej, ale jego późna diagnostyka sprawia, że rokowania są gorsze niż w przypadku innych typów tego nowotworu. Dlaczego? Te lokalizacje są trudne do samobadania, znamiona często mylone są z odciskami czy brodawkami, a większość osób po prostu zapomina sprawdzać podeszwy stóp. Nie każdy pieprzyk na stopie to czerniak, ale każdy wymaga oceny dermatologa. Po przeczytaniu tego artykułu będziesz wiedzieć, kiedy pieprzyk w tych lokalizacjach wymaga wizyty u specjalisty.

Czym są lokalizacje akralne – definicja i specyfika

Termin "akralny" pochodzi od łacińskiego słowa "akros", oznaczającego koniec lub końcówkę. W medycynie lokalizacje akralne to dystalne części ciała, czyli najdalej położone od jego centrum. Do lokalizacji akralnych zaliczamy:

Stopy: podeszwa, pięta, przestrzenie międzypalcowe, boczne powierzchnie stóp Dłonie: śródręcze, palce (palmarne i boczne powierzchnie) Paznokcie: paznokcie rąk i stóp (obszar podpaznokciowy)

Skóra w lokalizacjach akralnych ma specyficzną budowę. Na podeszwach i dłoniach naskórek jest znacznie grubszy – warstwa rogowa (stratum corneum) może być nawet 40 razy grubsza niż na innych częściach ciała. W tych miejscach brak mieszków włosowych, a charakterystyczne listewki skórne tworzą unikalny wzór linii papilarnych.

Znamiona akralne występują u 4-7% populacji europejskiej. W zdecydowanej większości (ponad 98%) są to łagodne znamiona barwnikowe, które nie wymagają leczenia. Częściej spotyka się je u osób z jasną skórą (fototyp I-II według skali Fitzpatricka). Mogą być wrodzone lub nabyte w ciągu życia.

Dlaczego te lokalizacje są rzadziej sprawdzane podczas samobadania? Przede wszystkim nie widać ich na co dzień – stopy są ukryte w butach i skarpetkach, a podeszwy trudno dokładnie obejrzeć bez lustra. Większość osób po prostu zapomina, że pieprzyki mogą pojawić się także w tych miejscach. Dodatkowo, znamiona akralne często mylone są z innymi zmianami – odciskami, brodawkami czy krwiakami.

Czerniak akralny – co to jest i dlaczego jest groźny?

Czerniak akralny (ALM - acral lentiginous melanoma) to typ nowotworu złośliwego skóry występujący w lokalizacjach akralnych. To jedyny rodzaj czerniaka, który nie jest związany z ekspozycją na promieniowanie UV – rozwija się w miejscach chrononych przed słońcem.

W Polsce czerniak akralny stanowi około 2-3% wszystkich czerniaków, co przekłada się na około 100-150 nowych przypadków rocznie. Średni wiek rozpoznania wynosi 60-65 lat, a zachorowalność jest podobna u kobiet i mężczyzn. Warto wiedzieć, że u osób rasy czarnej ALM stanowi aż 36% wszystkich czerniaków i jest najczęstszym typem tego nowotworu w tej populacji.

Dlaczego czerniak akralny jest groźniejszy od innych typów czerniaka? Głównym problemem jest późna diagnostyka. Średnia grubość nowotworu według Breslowa w momencie diagnozy wynosi 2.5-4.5mm, co odpowiada stadium IIB-III. Dla porównania, czerniak powierzchownie rozrastający się (SSM) jest zwykle diagnozowany przy grubości 1.5-2.5mm.

Późne wykrycie wynika z kilku przyczyn. Czerniak akralny często mylony jest z innymi, łagodnymi zmianami – brodawką podeszwową, odciskiem, krwiakiem podpaznokciowym czy grzybicą. Trudna lokalizacja sprawia, że zarówno pacjenci, jak i lekarze pierwszego kontaktu mogą przeoczyć wczesne objawy.

Przyczyny powstawania czerniaka akralnego pozostają nieznane. W przeciwieństwie do innych typów czerniaka, nie ma związku z ekspozycją słoneczną. Podejrzewa się rolę urazów mechanicznych (np. tarcie butów), predyspozycji genetycznych oraz mutacji w genach KIT i BRAF.

Rokowania w czerniaku akralnym zależą od stadium zaawansowania w momencie diagnozy. W stadium 0-I, gdy nowotwór jest ograniczony do naskórka lub ma niewielką grubość, 5-letnie przeżycie przekracza 90%. W stadium III spada do 40-65%, a w stadium IV z przerzutami odległymi wynosi tylko 15-25%. Kluczowy przekaz jest jasny: wczesne wykrycie ratuje życie.

Łagodne znamiona akralne – jak wyglądają?

Większość znamion na stopach i dłoniach to łagodne zmiany, które nie wymagają usuwania. Znajomość ich charakterystycznych cech pozwala odróżnić je od potencjalnie groźnych zmian.

Łagodne znamię akralne charakteryzuje się symetrycznym kształtem – lewa strona wygląda podobnie jak prawa. Brzegi są równe, okrągłe lub owalne, wyraźnie odgraniczone od otaczającej skóry. Kolor jest jednolity – może być brązowy lub czarny, ale bez plamek o różnych odcieniach. Rozmiar zwykle nie przekracza 6mm średnicy. Najważniejsze – łagodne znamię pozostaje stabilne przez lata, nie zmienia swojego wyglądu.

Do typowych łagodnych znamion akralnych należy znamię barwnikowe (melanocytic nevus), które jest najczęstszą zmianą w tych lokalizacjach. Znamię błękitne (blue nevus) ma charakterystyczny stalowoniebieskawy kolor i częściej występuje na dłoniach. U dzieci i młodych dorosłych może pojawić się znamię Spitza, choć rzadko w lokalizacji akralnej.

W badaniu dermatoskopowym łagodne znamię akralne wykazuje charakterystyczny "parallel furrow pattern" – wzór równoległy w bruzdach. Oznacza to, że pigmentacja występuje w bruzdach między listewkami skórnymi, a nie na ich grzbiecie. Jest to symetryczny układ pigmentacji, bardzo charakterystyczny dla zmian łagodnych.

Praktyczna rada dla każdego: zrób zdjęcie znamienia na stopie lub dłoni smartfonem i powtórz fotografię za 6 miesięcy. Porównanie zdjęć pozwoli zauważyć ewentualne zmiany. Brak zmian to dobry znak. Pamiętaj jednak, że każde nowe znamię pojawiające się po 40. roku życia zasługuje na konsultację dermatologiczną.

Czerniak akralny – jak wygląda i jak go rozpoznać?

Czerniak akralny może początkowo wyglądać jak zwykły pieprzyk, ale ma kilka charakterystycznych cech ostrzegawczych, które powinny wzbudzić niepokój. Znajomość tych objawów może uratować życie.

Zasada ABCDE, stosowana w ocenie wszystkich znamion, w przypadku lokalizacji akralnych wymaga szczególnej uwagi:

A - Asymetria: Czerniak akralny jest wyraźnie asymetryczny – jedna połowa znacząco różni się od drugiej, często jedna strona jest dużo ciemniejsza.

B - Brzegi: Nieregularne, postrzępione, rozmyte. Trudno określić, gdzie dokładnie kończy się zmiana, brzegi mogą być nierówne lub „rozwleczone".

C - Barwa (Color): Wielobarwność to kluczowa cecha – w obrębie jednej zmiany występują różne odcienie brązu, czerni, różu, czerwieni. Mogą pojawiać się niejednorodne plamy.

D - Średnica: Zazwyczaj przekracza 6mm, choć czerniak akralny może być początkowo mniejszy.

E - Ewolucja: To najważniejsze kryterium! Każda zmiana wyglądu znamienia w czasie 3-6 miesięcy powinna być sygnałem alarmowym.

Dodatkowe kryteria specyficzne dla czerniaka akralnego to pojawienie się nowej zmiany po 40. roku życia na stopie lub dłoni. Szybki wzrost w ciągu kilku miesięcy, bez związku z urazem, jest bardzo niepokojący. Jeśli istniejące znamię zaczyna ciemnieć lub pojawiają się w nim nowe, ciemniejsze plamki, wymaga to natychmiastowej konsultacji.

W badaniu dermatoskopowym czerniak akralny wykazuje "parallel ridge pattern" – wzór równoległy na grzbiecie. To kluczowa różnica w stosunku do łagodnych znamion. Pigmentacja występuje na grzbiecie listewek skórnych, a nie w bruzdach. Układ pigmentacji jest niesymetryczny i chaotyczny. Ten wzór ma czułość 86% i swoistość 99%, co czyni go bardzo wiarygodnym wskaźnikiem.

Czerniak akralny może przybierać różne formy. Najczęściej jest to ciemna, nieregularna plama na podeszwie, przypominająca „rozlany atrament". Może być wielobarwna zmiana z obszarami brązu, czerni i różu. Czasem przypomina brodawkę lub odcisk, co stanowi pułapkę diagnostyczną. Zmiana może być płaska lub lekko wypukła.

Należy pamiętać, że czerniak akralny bywa mylony z innymi zmianami. Brodawka podeszwowa (verruca plantaris) ma charakterystyczne czarne punkciki – zakrzepłe naczynia. Odcisk z krwiakiem pojawia się w miejscu ucisku. Kurzajka czy włókniak też mogą sprawiać trudności diagnostyczne. Dlatego każda wątpliwa zmiana wymaga oceny dermatologa.

Czerniak akralny na podeszwie stopy - asymetryczna ciemna zmiana z nieregularnymi brzegami i wielobarwnością

Pieprzyk/pasek pod paznokciem – kiedy jest groźny?

Melanonychia, czyli ciemny pasek biegnący wzdłuż paznokcia, to objaw, który zawsze wymaga uwagi. Choć w większości przypadków ma łagodne przyczyny, może być także objawem czerniaka podpaznokciowego.

Przyczyny melanonychii są różnorodne i większość z nich nie jest związana z nowotworem. Urazy – przygniecenie lub uderzenie paznokcia – powodują krwiak podpaznokciowy, który wygląda jak ciemny pasek. Grzybica paznokcia może dawać brązowo-czarne przebarwienie. Niektóre leki, szczególnie chemioterapeutyki i antybiotyki, mogą powodować przebarwienia paznokci. U osób ciemnoskórych występuje melanonychia rasowa – wielopaznokciowa, symetryczna, łagodna. Pod paznokciem może też znajdować się zwykłe, łagodne znamię barwnikowe.

Czerniak podpaznokciowy stanowi 15-20% wszystkich czerniaków akralnych. Najczęściej rozwija się na paznokciu dużego palca stopy (35% przypadków) lub kciuka (30%). Charakteryzuje się paskiem szerszym niż 3mm, o niejednorodnym kolorze i nieregularnych brzegach.

Objaw Hutchinsona to kluczowy sygnał ostrzegawczy – rozprzestrzenienie się pigmentacji poza paznokieć na skórę okołopaznokciową, czyli napletek i wały boczne. Występuje w około 89-92% przypadków czerniaka podpaznokciowego in situ i jest silnym wskaźnikiem złośliwości (OR 18.18). Każdy objaw Hutchinsona wymaga natychmiastowej konsultacji dermatologicznej.

Kiedy pasek pod paznokciem wymaga wizyty u dermatologa? Jeśli jego szerokość przekracza 3mm, ma niejednorodny kolor z różnymi odcieniami brązu i czerni, lub nieregularne brzegi. Niepokojące jest poszerzanie się paska w czasie oraz pojawienie się objawu Hutchinsona. Pojedynczy pasek na jednym tylko paznokciu, w przeciwieństwie do symetrycznych zmian na wielu paznokciach, zawsze wymaga wyjaśnienia. Zniszczenie płytki paznokciowej, onycholiza czy krwawienie to kolejne sygnały alarmowe. Szczególnej uwagi wymaga nowy pasek pojawiający się po 40. roku życia.

Ważna wskazówka diagnostyczna: krwiak podpaznokciowy po urazie przesuwa się wraz z wzrostem paznokcia – za 3-6 miesięcy będzie bliżej wolnego brzegu. Czerniak podpaznokciowy nie przesuwa się, a jego szerokość z czasem rośnie.

Czerniak podpaznokciowy - szeroki pasek pod paznokciem z pigmentacją skóry okołopaznokciowej

Kiedy zgłosić się do dermatologa – czerwone flagi

Nie czekaj na pojawienie się bólu czy swędzenia – czerniak akralny w stadium wczesnym jest bezobjawowy! Oto lista sygnałów ostrzegawczych, które wymagają pilnej wizyty u dermatologa:

1. Nowa ciemna plama na stopie, dłoni lub paznokciu po 30-40. roku życia
2. Zmiana koloru istniejącego znamienia – ciemnienie, pojawianie się nowych plamek
3. Asymetryczna zmiana z wyraźną różnicą między połowami
4. Nieregularne brzegi – postrzępione, rozmyte, trudne do określenia
5. Wielobarwność – różne odcienie brązu, czerni, różu, czerwieni w jednej zmianie
6. Powiększanie się zauważalne w ciągu 3-6 miesięcy
7. Pasek pod paznokciem większy niż 3mm z niejednorodnym kolorem
8. Objaw Hutchinsona – pigmentacja skóry wokół paznokcia
9. "Brodawka" lub "odcisk", który nie goi się przez wiele miesięcy mimo leczenia
10. Krwawienie lub owrzodzenie bez wyraźnej przyczyny urazu
11. Zmiana niezwiązana z urazem – brak historii uderzenia czy przygniecenia
12. Pojedyncza melanonychia – pasek tylko na jednym paznokciu

Dokumentacja fotograficzna to prosty sposób monitorowania zmian. Zrób zdjęcie podejrzanego znamienia smartfonem w dobrym oświetleniu. Powtórz zdjęcie za 3 miesiące, zachowując podobny kąt i odległość. Porównaj zdjęcia – każda zauważalna zmiana jest wskazaniem do wizyty u dermatologa.

Pamiętaj: większość znamion akralnych jest łagodna i nie stanowi zagrożenia. Jednak każda zmiana w wyglądzie znamienia zasługuje na profesjonalną ocenę. Lepsza jedna wizyta za dużo niż jedna za mało – wczesne wykrycie czerniaka dramatycznie poprawia rokowania.

Zobacz również:

Zauważyłeś niepokojące zmiany? Nie odkładaj wizyty - umów badanie dermatoskopowe już dziś

Umów się

Badanie dermatoskopowe znamion akralnych – jak przebiega?

Dermatoskopia jest niezbędna w ocenie znamion w lokalizacjach akralnych. Samobadanie nie wystarczy – wzory dermatoskopowe charakterystyczne dla czerniaka (parallel ridge pattern) czy łagodnych znamion (parallel furrow pattern) nie są widoczne gołym okiem. Tylko dermatoskop pozwala odróżnić odcisk czy brodawkę od czerniaka w początkowym stadium.

Badanie dermatoskopowe znamion akralnych przebiega w kilku krokach. Lekarz sprawdza wszystkie znamiona na stopach i dłoniach, nie tylko te, które Cię martwią. Używa dermatoskopu – urządzenia zapewniającego powiększenie 10-20 razy. Przed badaniem zmiana jest nasmarowana olejkiem lub żelem immersyjnym, co eliminuje odbicia światła i pozwala zajrzeć głębiej w skórę.

Dermatolog ocenia wzór dermatoskopowy – kluczowy element diagnostyki. W przypadku łagodnych znamion widoczny jest parallel furrow pattern, gdzie pigmentacja występuje w bruzdach. Czerniak akralny charakteryzuje się parallel ridge pattern z pigmentacją na grzbiecie listewek skórnych. Lekarz ocenia również zmianę według zasady ABCDE i dokumentuje ją fotograficznie do późniejszego porównania.

Wideodermatoskopia oferuje jeszcze większe możliwości diagnostyczne, szczególnie dla lokalizacji akralnych. System cyfrowo mapuje wszystkie znamiona na ciele, tworząc swoistą „mapę pieprzyków". Sztuczna inteligencja automatycznie wykrywa zmiany w czasie, porównując aktualne i archiwalne zdjęcia. To szczególnie ważne dla osób z licznymi znamionami, gdzie śledzenie każdej zmiany „na oko" byłoby niemożliwe.

Jak często należy badać znamiona akralne? Osoby z czynnikami ryzyka – liczne znamiona, czerniak w rodzinie, wiek powyżej 50 lat – powinny zgłaszać się co 6-12 miesięcy. Osoby bez czynników ryzyka mogą wykonywać badanie co 2-3 lata. Nowe znamię lub jakakolwiek zmiana w wyglądzie istniejącego wymaga natychmiastowej konsultacji, niezależnie od harmonogramu badań.

Przygotowanie do badania jest proste. Umyj dokładnie stopy i dłonie. Jeśli badanie obejmuje paznokcie, usuń lakier. Zanotuj wszystkie zmiany, które zauważyłeś – pomoże to lekarzowi skupić się na podejrzanych miejscach. Jeśli masz stare zdjęcia swoich znamion, zabierz je ze sobą.

Samobadanie znamion na stopach i dłoniach – jak wykonać w domu?

Samobadanie nie zastąpi wizyty u dermatologa, ale może uratować Ci życie, wykrywając zmiany we wczesnym stadium. Regularna obserwacja własnej skóry to najprostsza forma profilaktyki czerniaka.

Samobadanie stóp – krok po kroku:

1. Umyj stopy i osusz je dokładnie
2. Usiądź w dobrze oświetlonym miejscu przy oknie lub pod jasną lampą
3. Użyj lustra – połóż je na podłodze, a stopę postaw na krześle dla lepszego widoku
4. Sprawdź całą podeszwę: listewki skórne, przestrzenie międzypalcowe, pięty
5. Obejrzyj boczne powierzchnie stóp i grzbiet
6. Sprawdź paznokcie – usuń wcześniej lakier, poszukaj pasków lub przebarwień
7. Zrób zdjęcia wszystkich zauważonych znamion telefonem

Samobadanie dłoni – krok po kroku:

1. Umyj ręce i osusz
2. Obejrzyj dokładnie śródręcze i wewnętrzną stronę palców
3. Sprawdź przestrzenie międzypalcowe
4. Obejrzyj wszystkie paznokcie rąk
5. Poproś bliską osobę o pomoc przy trudno dostępnych miejscach

Podczas samobadania stosuj zasadę ABCDE do każdego znamienia. Szczególną uwagę zwróć na kryterium E – Ewolucja. To właśnie zmiany zachodzące w czasie są najważniejszym sygnałem ostrzegawczym. Porównaj aktualne zdjęcia z tymi sprzed 3-6 miesięcy.

Częstotliwość samobadania zależy od ryzyka. Osoby z czynnikami ryzyka (jasna skóra, liczne znamiona, czerniak w rodzinie) powinny sprawdzać skórę co miesiąc. Osoby bez czynników ryzyka – co 3 miesiące. Ustaw przypomnienie w kalendarzu telefonu, żeby nie zapomnieć o regularnym badaniu.

Co zrobić, jeśli znajdziesz coś niepokojącego? Przede wszystkim nie panikuj – większość zmian okaże się łagodna. Zrób dokładne zdjęcie podejrzanej zmiany. Umów się do dermatologa w ciągu 2-4 tygodni. Nie czekaj pół roku „co będzie" – wczesna diagnostyka to klucz do skutecznego leczenia.

Galeria zdjęć – łagodne znamiona vs czerniak akralny

Poniżej przedstawiamy porównanie łagodnych znamion i czerniaka akralnego. Pamiętaj – ostateczną diagnozę może postawić tylko lekarz podczas badania dermatoskopowego.

Czerniak na podeszwie stopy - asymetryczny, nieregularne brzegi, wielobarwny

Czerniak akralny na pięcie - ciemna, nieregularna zmiana

Czerniak na dłoni - nieregularne, rozmyte brzegi

Czerniak podpaznokciowy z objawem Hutchinsona - szeroki pasek pod paznokciem z pigmentacją okołopaznokciową

Kluczowe różnice, na które należy zwrócić uwagę to symetria (łagodne) vs asymetria (czerniak), równe brzegi vs postrzępione, jednolity kolor vs wielobarwność oraz stabilność w czasie vs ewolucja zmiany. Jeśli Twoje znamię przypomina zdjęcia czerniaka – nie czekaj, umów się do dermatologa.

Podsumowanie

Pieprzyki w lokalizacjach akralnych – na stopach, dłoniach i pod paznokciami – wymagają szczególnej uwagi, choć większość z nich jest całkowicie łagodna. Czerniak akralny stanowi tylko 2-3% wszystkich czerniaków, ale jego późna diagnostyka sprawia, że rokowania są gorsze niż w innych typach tego nowotworu.

Pamiętaj o najważniejszych sygnałach ostrzegawczych: asymetria zmiany, nieregularne brzegi, wielobarwność, średnica powyżej 6mm i przede wszystkim – ewolucja w czasie. Szczególnej uwagi wymagają nowe znamiona pojawiające się po 40. roku życia, paski pod paznokciem szersze niż 3mm oraz objaw Hutchinsona.

Regularne samobadanie co 1-3 miesiące, dokumentacja fotograficzna zmian oraz profesjonalna dermatoskopia co 6-12 miesięcy (przy czynnikach ryzyka) lub co 2-3 lata (bez czynników ryzyka) to najlepsza strategia wczesnego wykrywania. Pamiętaj – czerniak akralny we wczesnym stadium jest bezobjawowy. Nie czekaj na ból czy swędzenie.

Każda podejrzana zmiana wymaga konsultacji dermatologa z badaniem dermatoskopowym. Wzory parallel ridge pattern (czerniak) vs parallel furrow pattern (łagodne) są widoczne tylko w dermatoskopie. Lepsza jedna wizyta za dużo niż jedna za mało – wczesne wykrycie daje ponad 90% szans na całkowite wyleczenie.

Zobacz również:

Zbadaj znamiona na stopach i dłoniach - umów wideodermatoskopię w swojej okolicy

Umów się

Najczęściej zadawane pytania

Czy pieprzyk na stopie to zawsze czerniak?

Zdecydowanie nie. Większość pieprzyków na stopach to łagodne znamiona barwnikowe. Czerniak akralny stanowi tylko 2-3% wszystkich czerniaków u osób rasy białej. Jednak każdy pieprzyk na stopie wymaga obserwacji i oceny dermatoskopowej, szczególnie jeśli jest asymetryczny, wielobarwny lub zmienia się w czasie. Regularne samobadanie i dokumentacja fotograficzna pomogą wykryć ewentualne niepokojące zmiany.

Jak odróżnić łagodny pieprzyk na stopie od czerniaka?

Łagodny pieprzyk jest symetryczny, ma równe brzegi, jednolity kolor i nie zmienia się w czasie. Czerniak akralny jest asymetryczny, ma nieregularne, postrzępione brzegi oraz wielobarwny wygląd z obszarami brązu, czerni i różu. Kluczowa jest zasada ABCDE, ze szczególnym naciskiem na E – ewolucję w czasie. Ostateczną diagnozę może postawić tylko lekarz wykonując badanie dermatoskopowe, które ujawnia charakterystyczne wzory niewidoczne gołym okiem.

Co to jest objaw Hutchinsona?

Objaw Hutchinsona to rozprzestrzenienie się pigmentacji znamienia podpaznokciowego na skórę okołopaznokciową – napletek i wały boczne paznokcia. Jest to silny wskaźnik czerniaka podpaznokciowego i wymaga natychmiastowej konsultacji dermatologicznej. Występuje w około 89-92% przypadków czerniaka podpaznokciowego in situ, choć może pojawić się także w niektórych łagodnych stanach (pseudo-Hutchinson sign), dlatego zawsze wymaga dokładnej oceny specjalisty z biopsją.

Czy pasek pod paznokciem to zawsze czerniak?

Nie, pasek pod paznokciem (melanonychia) może mieć wiele przyczyn nienowotworowych: uraz (krwiak podpaznokciowy), grzybica, działanie niektórych leków czy melanonychia rasowa u osób ciemnoskórych. Jednak pasek szerszy niż 3mm, o niejednorodnej barwie, z objawem Hutchinsona lub występujący tylko na jednym paznokciu wymaga wykluczenia czerniaka przez dermatologa. Ważna wskazówka: krwiak przesuwa się z wzrostem paznokcia, czerniak nie.

Jak często badać znamiona na stopach i dłoniach?

Samobadanie należy wykonywać co miesiąc przy czynnikach ryzyka (liczne znamiona, czerniak w rodzinie, wiek powyżej 50 lat) lub co 3 miesiące bez czynników ryzyka. Profesjonalna dermatoskopia powinna być wykonywana co 6-12 miesięcy u osób z grupy ryzyka lub co 2-3 lata u osób bez czynników ryzyka. Każda nowa lub zmieniająca się zmiana wymaga natychmiastowej konsultacji, niezależnie od ustalonego harmonogramu badań.

Co to jest czerniak akralny i dlaczego jest groźny?

Czerniak akralny (ALM) to nowotwór złośliwy skóry występujący na stopach, dłoniach i pod paznokciami. Jest groźny z powodu późnej diagnostyki – trudna lokalizacja do samobadania sprawia, że wykrywany jest zwykle w stadium IIB-III przy średniej grubości 3-4mm. W przeciwieństwie do innych typów czerniaka, nie jest związany z ekspozycją na promieniowanie UV. Wczesne wykrycie daje ponad 90% szans na 5-letnie przeżycie, dlatego tak ważne jest regularne badanie tych lokalizacji.